سکته قلبی
سکته قلبی یکی از جدی‌ترین و پرخطرترین حالت‌های اختلالات قلبی عروقی است.اگر کسی دچار علائم سکته قلبی شد، باید فوراً به مرکز درمانی مراجعه کرد و در صورت امکان، اقدامات اولیه احیای قلبی-ریوی آغاز شود. با یان وجود افراد بسیار زیادی به علت سکته جان خود را از دست میدهند.
درک اهمیت قلب و مراقبت منظم از آن برای سلامتی ما بسیار حیاتی است. قلب همان موتور اصلی بدن ما محسوب میشود که جریان خون و اکسیژن لازم را به تمام اندام‌ها و سلول‌های بدن می‌رساند. هرگونه ناهنجاری و مشکل در عملکرد این ارگان حیاتی میتواند پیامدهای بسیار جدی و گاه مرگبار داشته باشد.
سکته قلبی به عنوان یکی از خطرناک‌ترین و ترسناک‌ترین حالات ممکن، تجربه‌ای است که هر کسی را که آن را تجربه کرده یا حتی آن را نزدیک از نزدیک دیده باشد، با عمق فاجعه و خطر آن آشنا می‌کند. زمانی که عضله قلب دچار کمبود خون و اکسیژن میشود، اختلال جدی در عملکرد این ارگان حیاتی به وجود می‌آید و جان فرد را به شدت به خطر می‌اندازد.
هر چه سرعت ارائه کمک‌های پزشکی ضروری در چنین مواردی بیشتر باشد، امکان نجات جان فرد و به حداقل رساندن آسیب‌های وارده به عضله قلب افزایش می‌یابد. از این رو، آگاهی و شناخت افراد از علائم و عوامل خطر این سکته و همچنین اقدامات لازم در این شرایط حیاتی است.
علائم سکته قلبی چیست؟
هنگامی که فرد دچار سکته میشود علائم مختلفی میتواند بروز بدهد ازجمله علائم سکته قلبی عبارتند از:
- درد یا فشار در قفسه سینه: این احساس ممکن است به فک، بازو یا پشت نیز انتشار پیدا کند.
- تنگی نفس، نفس تنگی و احساس خفگی.
- درد در ناحیه شکم که به اشتباه به عنوان “سوزش معده” تفسیر میشود.
- تعریق بیش از حد، به‌ویژه تعریق سرد و چرب.
- احساس سبکی سر، سرگیجه و ضعف.
- تهوع و استفراغ.
- ضربان نامنظم قلب.
اگر فردی چنین علائمی را تجربه کند، باید فوراً به پزشک مراجعه کند، زیرا کمک پزشک، میتواند در جلوگیری از تشدید وضعیت و آسیب بیشتر مؤثر باشد. هر چه زودتر به پزشک مراجعه شود، شانس بقای بیشتری وجود خواهد داشت.
علت های سکته قلبی چیست؟
از عمده ترین دلایل بروز این سکته در افراد عبارتند از:
- بیماری های عروق کرونر قلب: تنگی، سفتی و انسداد عروق کرونر که خون و اکسیژن را به قلب می‌رسانند، میتواند منجر به سکته شود.
- تجمع پلاک در عروق: تجمع کلسترول، چربی و سایر مواد در دیواره عروق خونی که به تدریج باعث تنگ شدن و انسداد عروق میشود.
- اختلالات ریتم قلب: ضربان نامنظم قلب که میتواند جریان خون را مختل کند. در صورت احساس بروز آریتمی باید به صورت جدی به درمان آریتمی بپردازد.
- بیماری های ارثی و ژنتیکی: برخی عوامل ژنتیکی می‌توانند در افزایش خطر ابتلا به سکته قلبی مؤثر باشند. افرادی که در خانواده خود افرادی دارند که دچار بیماری های قلبی عروقی هستند احتمال بیشتری نسبت به دیگر افراد برای ابتلا به بیماری های قلبی عروقی به خصوص سکته های قلبی دارند.
- سبک زندگی ناسالم: چاقی، فشار خون بالا، دیابت، سیگار کشیدن، عدم فعالیت بدنی و رژیم غذایی نامناسب همگی از عوامل خطرساز سکته قلبی محسوب می‌شوند و باید به صورت جدی و با مشورت پزشک کنترل بشود.
- استرس و اضطراب مزمن: استرس های روحی و روانی مداوم میتواند بر سلامت قلب تأثیر منفی بگذارد.
پیشگیری و مدیریت این عوامل خطرساز میتواند به طور چشمگیری از بروز سکته های قلبی پیشگیری کند.
روش های درمانی سکته قلبی
درمان های سکته شامل مراحل مختلف و متناسب با حالت بیمار است. این درمان ها شامل موارد زیر است :
درمان دارویی
- داروهای ضد تجمع پلاکت (آسپرین، کلوپیدوگرل)
- داروهای کاهنده کلسترول (استاتین‌ها)
- داروهای مسکن و ضد درد (نیتروگلیسیرین)
- داروهای تنظیم کننده ضربان قلب
- داروهای کاهنده فشار خون
مداخلات رگی (مداخلات مینیمال تهاجمی)
- آنژیوپلاستی و استنت گذاری: باز کردن عروق مسدود شده
- ترومبکتومی: خارج کردن لخته از عروق
جراحی قلب باز
- بای‌پس عروق کرونر: ایجاد مسیر جایگزین برای جریان خون
- ترمیم یا تعویض دریچه‌های قلبی
درمان های تکمیلی
- تغییر سبک زندگی (رژیم غذایی، ورزش، ترک سیگار)
- توانبخشی و درمان‌های فیزیکی
- مدیریت استرس و اضطراب
انتخاب روش درمانی مناسب بر اساس شرایط فردی بیمار، محل و شدت آسیب به قلب صورت می‌گیرد. در هر صورت، سرعت درمان و مداخله پزشکی در آغاز علائم بسیار حیاتی است.
هنگام بروز سکته قبلی چه کار باید داد؟
در موارد سکته قلبی، علاوه بر درمان های تخصصی، برخی اقدامات اولیه می‌توانند بسیار مؤثر باشند و از تشدید علائم و مرگ‌ومیر بیمار جلوگیری کنند. به ویژه در مواردی که بیمار در خواب دچار سکته شده یا حمله بسیار شدید است، این درمان‌های کمکی می‌توانند مفید باشند.
اولین اقدام در مواجهه با این نوع سکته، تماس سریع با اورژانس و شرح حال بیمار برای تکنسین های فوریت های پزشکی می باشد.
همچنین استفاده از قرص آسپرین و دیگر قرص های ضد لخته در زمان شروع علائم و در موارد خفیف تر میتواند کمک‌کننده باشد.
مهم‌ترین اقدام اولیه در سکته قلبی، انجام احیای قلبی ریوی (CPR) است. این عمل میتواند تا حد زیادی جان بیمار را نجات دهد. بنابراین حضور افرادی که در احیای قلبی ریوی تجربه دارند در زمان بروز سکته قلبی بسیار اهمیت دارد.
میزان امید به زندگی بعد از سکته قلبی
به طور کلی، افراد که دچار سکته قلبی شده‌اند، شانس و امید به زندگی آنها حدود 8 تا 10 درصد کاهش می‌یابد. برای مثال، اگر انتظار می‌رود فردی تا سن 85 سالگی زنده بماند، ممکن است پس از سکته قلبی، 8 سال و نیم از عمرش کم شود. با این حال، همه چیز به سرعت و چگونگی مداخله افراد برای حفظ جان و سلامت بیماران بستگی دارد. اگر سرعت و کیفیت اقدامات اولیه در زمان سکته قلبی بالا باشد، احتمال بهبودی بیماران و ادامه زندگی آنها بسیار افزایش می‌یابد.
